Laatste weken

Op zaterdag 7 februari vond in onze tuin de 'outdooring' of 'name-giving ceremony' van ons kersverse buurjongetje plaats. Zijn moeder, Rejoice, is ons buurmeisje en helpt ons al jaren lang in huis, met de zorg voor de kleine kinderen en in onze medische post. Zij en nu dus ook haar baby, is 'kind bij ons aan huis'. Omdat het kindje 'buitenechtelijk verwekt' was mocht de outdooring niet in de kerk plaats vinden. Ik had daar graag nog met de dominee van gedachten over willen wisselen, maar dat is er niet meer van gekomen helaas. Maar zodoende waren er zaterdag ochtend om 6 uur (in plaats van aangegeven half 6:) zo'n 40 mensen in onze tuin om baby Phinehas te verwelkomen in deze gecompliceerde wereld. De vader van Phinehas is nog student en had examens te schrijven en kon last minute niet bij deze viering aanwezig zijn. De dominee vond daarom dat de naam van de baby niet bekend gemaakt kon worden. Al met al werd het een beetje gemaakt vrolijke bijeenkomst. Ik had erg met Rejoice te doen. Maar goed, Phinehas heeft een naam en ouders, is van harte welkom, goed gezond en overladen met zegeningen.
Ik hoop van harte dat de vader snel klaar zal zijn met zijn opleiding en ondanks de ongelukkige start een fijn gezinsleven op zal kunnen bouwen met Rejoice en Phinehas.

Zondagmiddag kregen we onze Duitse vriend Frank met zijn Ghanese vrouw en 5 kinderen op bezoek. Fijn om te zien dat het goed met hen gaat en goed om elkaar te kunnen bemoedigen in de moeilijkheden die er bij het leven (in Ghana) onherroepelijk bij horen.

Dinsdag 10 februari moest de 2 jarige Gideon voor controle naar de AIDS clinic. Hij krijgt dagelijks anti-virale medicijnen en het gaat heel goed met hem. Zijn gewicht is, vergeleken met toen hij anderhalf jaar geleden bij ons kwam, verdubbeld (van 6 naar 12 kg). De arts, dr. Naa, is half Ghanees en half Nederlands. Ik heb haar bereid gevonden ons te helpen met het bemachtigen van een vergunning voor onze kliniek. We hebben elkaar 2x hier over kunnen spreken en het is fijn met iemand van doen te hebben die door hetzelfde proces is gegaan en zowel de Ghanese als Nederlandse mentaliteit kent en dus een hoop van mijn frustraties in dit proces begrijpt.
Na het kliniek bezoek en wat bankzaken in de stad ben ik met Sarah (die de afgelopen periode voor Gideon heeft gezorgd) en Gideon pizza wezen eten. Dat was feest, hoewel Gideon veel moeite had met het lange wachten. Hij snapte niet waarom zoveel mensen om ons heen wel eten hadden en wij nog niet. Na de pizza nog een zwembad opgezocht en onze dag kon niet meer stuk.

Woensdag besloot ik naar het kantoor van 'Nurses and midwives council' te gaan om uit te zoeken waarom ik niets hoorde over mijn aanvraag voor verlenging van mijn verpleegkundige registratie in Ghana. Mij werd verteld dat de betreffende persoon in een cursus zat, maar over een uurtje klaar zou zijn. Ik heb al met al van 2 tot 5 uur zitten wachten, waarbij ik elk half uur vriendelijk geïnformeerd werd dat ze er zo aan zou komen (ik blij met zoveel verbetering in communicatie en vriendelijkheid), maar om 5 uur werd me gevraagd of ik haar op de hoogte had gebracht dat ik op haar wachtte(???)...nee dus, hoe had ik dat moeten doen?? Kortom, ze was NET vertrokken. Ik kon nog wel haar telefoon nummer bemachtigen en 's avonds kreeg ik van haar te horen dat mijn file op het kantoor kwijtgeraakt was en de verlenging dus niet gedaan kon worden. Maar ik ze zou haar best doen een nieuwe aanvraag in te dienen en ik zou de volgende dag van haar horen. Vervolgens hoorde ik weken niets, maar de laatste werkdag voor mijn vertrek kon ik dan toch om mijn nieuwe 'pas' gaan, die inmiddels ook alweer bijna verlopen is, maar goed, beter dan niets.

Diezelfde ochtend was Yaa, de moeder van Blessing, het kindje dat net een hart operatie achter de rug had en nu weer opgenomen was in het ziekenhuis voor astma, flauwgevallen in het ziekenhuis en opgenomen op een andere afdeling. Ze zou bloedtransfusie nodig hebben en telefonisch konden we gelukkig regelen dat 2 van onze volwassen kinderen er heen konden gaan om enerzijds Blessing en anderzijds Yaa bij te staan.
De volgende dag bleek Yaa alleen maar zieker geworden te zijn. Ze raakte rectaal voortdurend bloed kwijt en kreeg die dag nog 3 transfusies. Maar 's avonds gingen we met een heel ongerust gevoel naar bed, konden geen van allen slapen en wachtten bezorgd de volgende morgen af. Onze angst werd werkelijkheid toen Yaa om 9 uur vrijdag morgen haar laatste adem uitblies. Wat de exacte oorzaak was weten we niet, maar hoe dan ook, ze is aan zorgen en verdriet overleden. Ze miste haar andere kinderen en raakte steeds meer ontmoedigd doordat Blessing steeds weer iets andere mankeerde. Ze weigerde te eten en keerde steeds meer in zich zelf.

We hebben haar de dinsdag erna begraven. De taferelen die ik daaromheen weer heb gezien en meegemaakt zijn naar Nederlandse begrippen (gelukkig) onvoorstelbaar.

Voor Yaa begraven werd heeft Vida een neef van Yaa's eerder overleden man kunnen traceren. Hij woont in Accra en was volgens de builsa cultuur verantwoordelijk voor de begrafenis. Zondag wist hij een grote groep Builsa's die in Accra wonen, bij elkaar te trommelen en ons in Olebu op te zoeken om te praten over de begrafenis.
Het is gebruikelijk dat wanneer iemand van deze stam in de grote stad en ver van huis overlijdt, de stamgenoten samen zorg dragen voor het begraven van het lichaam, met alle kosten en inzet van dien. Dat klinkt mooi en nobel, maar niet als je bedenkt dat de persoon in leven niet hoeft te rekenen op enige (financiële) hulp in geval van ziekte.
Ik heb me daar al zo vaak over verbaast en met mijn huisgenoten, die ook al menig keer financieel moesten bijdragen voor een overledene die ze amper of niet hadden gekend, over gesproken.
Toen ik deze grote groep huilende mensen in mijn tuin zag, maakte het me vreselijk boos en verdrietig .... in minder dan 2 dagen waren ze allemaal ter plekke en bereid om geld bij elkaar te leggen, terwijl toen Blessing bloed nodig had voor haar operatie en Yaa morele steun kon gebruiken tijdens de lange eenzame weken en maanden in het ziekenhuis, niemand gehoor gaf op verschillende oproepen van Vida en Yaa zelf. In overleg met Vida heb ik deze groep mensen, zonder hen te willen beschuldigen of veroordelen, hierop aangesproken en gepleit om voortaan juist bij te springen wanneer iemand ziek of in nood is, ipv wachten tot hij/zij gestorven is.

Ook tijdens de begrafenis, waar uiteindelijk wel zo'n 60 - 70 mensen aanwezig waren en waar niemand iets voor had voorbereid, heb ik deze oproep geuit toen mij gevraagd werd bij het graf het woord te nemen.
Ik hoop van harte dat er beetje bij beetje positieve veranderingen in deze, op zich goede, tradities zullen optreden.

Yaa laat de zieke Blessing en nog 3 andere jonge kinderen achter, waarvan de oudste, een meisje van 12, ook een aangeboren bloed afwijking heeft waardoor ze veel ziek is en ver achter in haar lichamelijke ontwikkeling.
Blessing wordt er nu van beschuldigd heks te zijn en beide ouders te hebben gedood. Als zij terug zou gaan naar haar dorp in het noorden zou ze onmiddellijk gedood worden. En men snapt dan ook niet dat wij het in ons hoofd halen om Blessing, die inmiddels uit het ziekenhuis ontslagen is, bij ons te houden. Na overleg met elkaar, de stichting, artsen en sociale dienst in het ziekenhuis, is besloten dat Blessing in ons huis in Olebu zal blijven en door Vida verzorgd zal worden. Het is nu zaak dat ze aansterkt tot ze fit genoeg is voor de tweede, grote hart operatie.
Blessing maakt het naar omstandigheden goed. Ze zoekt en vraagt nog naar haar moeder, maar is ook heel op haar gemak bij Vida en de anderen bij ons thuis. Wat er met de andere kinderen precies gaat gebeuren is nog niet helemaal duidelijk, maar we zullen er op toen zien dat ze zo goed mogelijk terecht zullen komen.

Al met al een heel verdrietige en moeilijke periode waardoor de geplande activiteiten uitgesteld en in sommige gevallen afgezegd moesten worden.
Enerzijds fijn dat ik er bij was en 'mijn mensen/kinderen' kon bijstaan, anderzijds moeilijk om zo snel daarna weer te moeten vertrekken.

De paar dagen na de begrafenis en tevens mijn laatste dagen in Ghana moest er nog een hoop gebeuren.
Daarbij kreeg Sarah onverwachts gelegenheid om met een vervolg opleiding te beginnen, nl. business administration.
Heel fijn voor haar, maar een dilemma voor ons omdat zij voor een aantal kleine kinderen in ons huishouden zorgde en er nu alleen maar werk bij is gekomen, nu Blessing ook zonder moeder bij ons blijft. Daarnaast deed Sarah ook een deel van de administratie van het project in mijn afwezigheid.
Maar we hebben de dag voor mijn vertrek een oplossing kunnen vinden door te praten en 'schuiven' met medewerkers.
Sarah heeft zich maandag aan kunnen melden en dezelfde dag nog een kamer gevonden en is dinsdag met de opleiding (in Accra) begonnen.
In de weekenden zal ze naar huis komen om te helpen met de administratie en tijd door te brengen met haar zoontje Sammy en de andere kinderen die inmiddels heel erg aan haar gehecht zijn geraakt.

Ik ben afgelopen maandag weer in Nederland aangekomen, maar heb meer moeite dan anders om me fit te voelen en in een 'normaal' ritme te komen. Ik heb meer dan anders het gevoel nog met 1 been in Ghana te staan en het andere hier in Nederland.
Maar ik hoop en bid dat dat gauw weer over zal zijn en dat ik een goede balans weet te vinden tussen 'verbonden en betrokken zijn bij de mensen en het werk in Ghana' en het dagelijks leven en verantwoordelijkheden hier in Nederland.

Ik heb al wel vast mijn volgende ticket naar Ghana geboekt en bij leven en welzijn hoop ik daar van 30 juni - 24 augustus weer te zijn.
Marli heeft een ticket voor 13 juli - 24 augustus en ook Huub en Ben hopen in die periode voor een paar weken naar Ghana te kunnen. Eind juli hoopt onze pleegdochter Lydia te trouwen en daar hopen we uiteraard bij aanwezig te zijn!

Voorlopig was dit dus ws even mijn laatste reisverslag.
Dank voor jullie medeleven.

Groetjes, Marleen